The four collections of Delitiae, arranged by nation, which the Heidelberg professor and librarian Janus Gruterus published between 1608 and 1614 in a total of fifteen volumes, far exceed the scope of earlier Neo-Latin anthologies. However, the selection principles of the individual pieces, the arrangement and classification of the poems, the relationship of their respective text versions to earlier drafts or editions, and the precise aims and ambitions that Gruterus had for this project still await detailed investigation. In this article, only one facet of this set of questions will be examined in depth. In the second volume of his Delitiae C. poetarum Belgicorum, Gruterus fills around 200 pages with his own poems. An attempt will be made to interpret what this self-anthologization reveals about the genesis and impact of Gruterus’ Neo-Latin anthologies.
Die vier nach Nationen angelegten Delitiae-Sammlungen, die der Heidelberger Professor und Bibliothekar Janus Gruterus zwischen 1608 und 1614 in insgesamt fünfzehn Bänden herausgab, übertreffen bei weitem den Umfang früherer neulateinischer Anthologien. Die Selektionsprinzipien der einzelnen Stücke, die Anordnung und Klassifizierung der Gedichte, das Verhältnis ihrer jeweiligen Textfassung zu früheren Entwürfen oder Ausgaben, die genauen Ziele und Ambitionen, die Gruterus mit diesem Vorhaben hegte, harren aber noch einer eingehenden Untersuchung. In diesem Beitrag wird lediglich eine Facette dieses Fragenkomplexes vertieft. Im zweiten Band seiner Delitiae C. poetarum Belgicorum füllt Gruterus etwa 200 Seiten mit seinen eigenen Gedichten. Versucht wird zu deuten, was diese Selbstanthologisierung aussagt über die Entstehung und Wirkung von Gruters neulateinischen Anthologien.
Purchase
Buy instant access (PDF download and unlimited online access):
Institutional Login
Log in with Open Athens, Shibboleth, or your institutional credentials
Personal login
Log in with your brill.com account
Blijenburg, Damas van, Hrsg. Veneres Blyenburgicae, sive Amorum hortus, in quinque areolas divisus et fragrantissimis CXLVIII celeberrimorum poetarum flosculis refertus (Dordrecht: Isaac Caninus, 1600).
Chytraeus, Nathan. Variorum in Europa itinerum deliciae (Herborn: Christoph Rab, 1594).
Duchesne, Léger, Hrsg. Flores Epigrammatum, ex optimis quibusque authoribus excerpti […] Tomus primus (Paris: Pierre Beguin, 1555; Neudruck Paris: Jérôme de Marnef, 1560).
Duchesne, Léger, Hrsg. Farrago poematum ex optimis quibusque et antiquioribus et aetatis nostrae poetis selecta […] Tomus secundus (Paris: Jérôme de Marnef, 1560).
Elvern, Hieronymus Stephan von. Deliciae apodemicae, hoc est, Selectiorum discursuum ethico-politicorum sylloge epistolica, nata in peregrinatione Italica, Gallica, Belgico-Britannica, Germanica, Polonica (Leipzig: Michael Lantzenberger, 1611).
Gruterus, Ianus. Iani Gruteri Pericula, id est Elegiarum libri IV, Manium Gulielmianorum liber I, Epigrammatum libellus, Harmosynes sive Ocellorum liber primus (Heidelberg: Hieronymus Commelinus, 1587); mit eigener Titelseite und Paginierung, aber häufig zusammengebunden: Iani Gruteri Numerius, hoc est Elegiarum liber V (Heidelberg: Hieronymus Commelinus, 1587).
Gruterus, Ianus, Hrsg. Delitiae CC. Italorum Poetarum huius superiorisque aevi illustrium, 2 Bde. ([Frankfurt am Main]: Jonas Rosa, 1608).
Gruterus, Ianus, Hrsg. Delitiae C. Poetarum Gallorum huius superiorisque aevi illustrium, 3 Bde. ([Frankfurt am Main]: Jonas Rosa, 1609).
Gruterus, Ianus, Hrsg. Delitiae Poetarum Germanorum huius superiorisque aevi illustrium, 6 Bde. (Frankfurt am Main: Jakob Fischer und Nikolaus Hoffmann (der Ältere), 1612).
Gruterus, Ianus, Hrsg. Delitiae C. Poetarum Belgicorum huius superiorisque aevi illustrium, 4 Bde. (Frankfurt am Main: Jakob Fischer und Nikolaus Hoffmann (der Ältere), 1614).
Heumann, Christoph August. Conspectus reipublicae literariae sive via ad historiam literariam iuventuti studiosae aperta (Hannover: Nicolaus Förster, 1718).
Johnston, Arthur, Hrsg. Delitiae poetarum Scotorum huius aevi illustrium, 2 Bde. (Amsterdam: Joan Blaeu, 1637).
Lotichius, Johannes Petrus. Bibliothecae poeticae pars tertia, in qua Germaniae et Belgii poetae celebriores atque inter eos nonnulli hoc tempore superstites singulis tetrastichis singuli recensentur (Frankfurt: Lukas Jennis, 1626).
Paquot, Noël. Mémoires pour servir à l’histoire littéraire des dix-sept provinces des Pays-Bas, de la Principauté de Liège, et de quelques contrées voisines, Bd. 16 (Leuven: 1769), 1–42.
Pareus, Johann Philipp, Hrsg. Delitiae poetarum Hungaricorum. Nunc primum in hac Germania exhibitae, 4 Bde. (Frankfurt: Erben des Jakob Fischer und Nikolaus Hoffmann (der Ältere), 1619).
Periander, Aegidius. Horti tres amoris amoenissimi praestantissimorum poetarum nostri seculi, Bd. 1: Hortus Italorum poetarum; Band 2: Hortus amorum secundus, floribus illustrium Germanorum poetarum consitus […]; Bd. 3: Hortus amorum tertius illustrium Galliae poetarum flosculis et arbustis consitus […] (Frankfurt: Peter Schmidt [Bd. 1], Martin Lechler [Bd. 2 und 3], Sigismund Feyerabend und Simon Hüter, 1567).
Poematia aliquot insignia illustrium poetarum recentiorum, hactenus a nullis ferme cognita aut visa (Basel: Robert Winter, 1544).
Poetae tres elegantissimi, emendati et aucti, Michael Marullus, Hieronymus Angerianus, Ioannes Secundus (Paris: Denys Duval, 1582).
Porta, Giambattista della. Magiae naturalis libri viginti […], in quibus scientiarum naturalium divitiae et delitiae demonstrantur (Napoli: Orazio Salviano, 1589).
Rosset, François de, Hrsg. Les délices de la poésie françoise, ou recueil des plus beaux vers de ce temps (Paris: Toussaint du Bray, 1615).
Rostgaard, Frederik, Hrsg. Deliciae quorundam poetarum Danorum collectae et in II Tomos divisae, 2 Bde. (Leiden: Jordaan Luchtmans, 1693).
Scholae Christianae epigrammatum libri duo, ex variis Christianis poetis decerpti, in usum adolescentulorum (Basel: Nicolaus Brylinger, 1539).
Schyllberg, Peter, Hrsg. Prodromus deliciarum Suecorum poetarum (Uppsala: 1722; eine zweite, stark erweiterte, aber nie abgeschlossene Ausgabe erschien unter dem Titel Carmina varia in Uppsala: J. Höjer, 1733 oder 1734).
Taglietti, Giovanni Antonio, Hrsg. Carmina praestantium poetarum, Ioannis Antonii Taygeti, Academici Occulti, studio ex quamplurimis selecta, nusquam antea in lucem edita (Brescia: Lodovico Sabbio und Giovanni Battista Bozzola, 1565).
Toscano, Giovanni Matteo, Hrsg. Carmina illustrium poetarum Italorum, 2 Bde. (Paris: Gilles Gourbin, 1576–1577).
Toscano, Giovanni Matteo. Octo cantica sacra e sacris Bibliis Latino carmine expressa […]. Eiusdem Toscani hymni et poemata […] (Paris: Frédéric Morel, 1775).
Vigelius, Artus, Hrsg. Deliciarum gamicarum aureolus, varia, doctissima, elaboratissimaque epithalamia, partim sacra, partim alia in nuptias potentissimorum regum, serenissimorum Electorum, illustrissimorum Principum […] exhibens (Frankfurt: Jacob Zetter, 1620).
Weinreich, Melchior. Aerarium poeticum, hoc est phrases et nomina poetica […]. Nunc sextum reiterata editione infinitis in locis emendatius, tersius, ut et Italorum, Belgarum, Gallorum, Germanorum, Scotorum, Hungarorum, quos Janus Gruterus ut plurimum collegit, Christianorum aeque ac gentilium illustrissimorum plus quam DC poetarum pulchre loquendi modis, novis item CCXXX titulis exauctius protractum e forulis scholasticis Josephi Clauderi (Frankfurt: Erben Zacharias Schürers und Thomas Matthias Götze, 1647).
Wright, Abraham, Hrsg. Delitiae delitiarum sive epigrammatum ex optimis quibusque huius et novissimi seculi poetis in amplissima illa Bibliotheca Bodleiana et pene omnino alibi extantibus ἀνθολογία, in unam corollam connexa (Oxford: Leonard Lichfield und William Webb, 1637).
Benedict, Barbara. Making the Modern Reader. Cultural Mediation in Early Modern Literary Anthologies (Princeton, NJ: Princeton University Press, 1996).
Bohnert, Céline und Françoise Gevrey, Hrsg. L’Anthologie. Histoire et enjeux d’une forme éditoriale du Moyen Âge au XXIe siècle (Reims: Épure, 2014).
Bombart, Mathilde und Guillaume Peureux. “Politiques des recueils collectifs dans le premier XVIIe siècle. Émergence et diffusion d’une norme linguistique et sociale.” In Le recueil littéraire. Pratique et théorie d’une forme, hrsg. von Irène Langlet (Rennes: Presses universitaires de Rennes, 2003), 239–256.
Ferry, Anne. Tradition and the Individual Poem. An Inquiry into Anthologies (Stanford, CA: Stanford University Press, 2001).
Forster, Leonard. “On Petrarchism in Latin and the Role of Anthologies.” In Acta Conventus Neo-Latini Lovaniensis. Proceedings of the First International Congress of Neo-Latin Studies, hrsg. von Jozef IJsewijn und Eckhard Kessler (Leuven, München: Fink, 1973), 235–244.
Hartmann, Volker. “Gruterus, Janus.” In Verfasserlexikon – Frühe Neuzeit in Deutschland 1520–1620, Bd. 3 (Berlin, Boston: De Gruyter, 2014), 107–125.
Heesakkers, C.L. “Gruterus (Janus) (De Gruytere) (1560–1627).” In Centuriae Latinae. Cent une figures humanistes de la Renaissance offertes à Jacques Chomarat, hrsg. von Colette Nativel (Genève: Droz, 1997), 405–410.
Hirschi, Caspar. Wettkampf der Nationen. Konstruktionen einer deutschen Ehrgemeinschaft an der Wende vom Mittelalter zur Neuzeit (Göttingen: Wallstein Verlag, 2005).
Kühlmann, Wilhelm, Volker Hartmann und Susan El Kholi, Hrsg. Die deutschen Humanisten. Dokumente zur Überlieferung der antiken und mittelalterlichen Literatur in der Frühen Neuzeit, Abteilung I: Die Kurpfalz. Band I/2: Janus Gruterus (Turnhout: Brepols, 2005).
Kühlmann, Wilhelm. “Ens, Caspar.” In Verfasserlexikon – Frühe Neuzeit in Deutschland 1520–1620, hrsg. von Wilhelm Kühlmann et al., Bd. 2 (Berlin, Boston: De Gruyter, 2012), 213–222.
Lachèvre, Frédéric. Bibliographie des recueils collectifs de poésies du XVIe siècle (du Jardin de plaisance, 1502, aux Recueils de Toussaint Du Bray, 1609) (Paris: Champion, 1922).
Leone, Marco. “Le barocche ‘Deliciae’: emblema di un lessico proteiforme.” In Leone, Marco. Geminae voces: poesia in latino tra Barocco e Arcadia (Galatina: Congedo, 2007), 97–111.
Leroux, Virginie. “Les anthologies de poésie latine à la Renaissance.” In Fleurs et jardins de poésie. Les anthologies poétiques au XVIe siècle (domaine français, incursions européennes), In Lionetto and Monferran, 2021, 265–286.
Lethbridge, Stefanie. Lyrik in Gebrauch. Gedichtanthologien in der englischen Druckkultur 1557–2007 (Heidelberg: Winter, 2014).
Lionetto, Adeline und Jean-Charles Monferran, Hrsg. Fleurs et jardins de poésie. Les anthologies poétiques au XVIe siècle (domaine français, incursions européennes) (Paris: Classiques Garnier, 2021).
Lucioli, Francesco. “Strategie di costruzione di un canone italico di poesa latina rinascimentale: dai Carmina illustrium poetarum Italorum del Toscano (1576–77) alle Delitiae CC Italorum poetarum del Gruter (1608).” Humanistica 14 (2019), 201–215.
Ludwig, Walther. “‘Nunc est legendum, nunc hilari manu volvenda charta …’ Gruters Inschriftenwerk von 1602/03, dessen Umkreis und Empfehlungsgedichte.” Neulateinisches Jahrbuch 24 (2022), 91–144 [= 2022a].
Ludwig, Walther. “Das Florilegium ethico-politicum des Janus Gruterus: Die Erneuerung einer antiken Dichtform.” In Miraculum eruditionis. Neo-Latin Studies in Honour of Hans Helander, hrsg. von Maria Bergren und Christer Henriksén (Uppsala: Acta Universitatis Upsaliensis, 2007), 51–80; nachgedruckt in leicht revidierter Form in Idem. Supplementa Neolatina. Ausgewählte Aufsätze 2003–2008, hrsg. von Astrid Steiner-Weber (Hildesheim, Zürich, New York: Olms, 2008), 97–129.
Ludwig, Walther. “Gruters Delitiae poetarum Germanorum (1612) und andere Delitiae.” Neulateinisches Jahrbuch 24 (2022), 145–179 [= 2022b].
Ludwig, Walther. “Janus Gruterus – der Herausgeber der Delitiae poetarum Germanorum von 1612.” Neulateinisches Jahrbuch 22 (2020), 280.
Moul, Victoria. A Literary History of Latin & English Poetry. Bilingual Verse Culture in Early Modern England (Cambridge: Cambridge University Press, 2022).
Perosa, Alessandro und John Sparrow, Hrsg. Renaissance Latin verse. An anthology (Chapel Hill: University of North Carolina Press, 1979).
Smend, Gottfried. Jan Gruterus. Sein Leben und Wirken. Ein Niederländer auf deutschen Hochschulen. Letzter Bibliothekar der alten Palatina zu Heidelberg (Bonn: Bonner Universitäts-Buchdruckerei Gebr. Scheur, 1939).
Sparrow, John. “Renaissance Latin Poetry: Some Sixteenth-Century Italian Anthologies.” In Cultural Aspects of the Italian Renaissance. Essays in Honour of Paul Oskar Kristeller, hrsg. von Cecil H. Clough (New York: Zambelli, 1976), 386–405.
Speyer, Miriam. “Briller par la diversité.” Les recueils collectifs de poésies au XVIIe siècle (1597–1671) (Paris: Classiques Garnier, 2021).
Tarnai, Andor. “Deutschland als Zentrum der internationalen lateinischen Dichtung im Späthumanismus.” In Das Ende der Renaissance: Europäische Kultur um 1600, hrsg. von August Buck und Tibor Klaniczay (Wiesbaden: Otto Harrassowitz, 1987), 155–164.
Upton, Christopher A. “National Internationalism: Scottish Literature and the European Audience in the Seventeenth Century.” Studies in Scottish Literature 26 (1991), 218–225.
Vuillemin, Rémi. “Tottel’s Miscellany ou Songes and Sonettes (1557) et la ‘naissance’ de l’anthologie lyrique imprimée anglaise.” In Lionetto und Monferran, 2021, 311–328.
All Time | Past 365 days | Past 30 Days | |
---|---|---|---|
Abstract Views | 267 | 267 | 22 |
Full Text Views | 6 | 6 | 1 |
PDF Views & Downloads | 13 | 13 | 0 |
The four collections of Delitiae, arranged by nation, which the Heidelberg professor and librarian Janus Gruterus published between 1608 and 1614 in a total of fifteen volumes, far exceed the scope of earlier Neo-Latin anthologies. However, the selection principles of the individual pieces, the arrangement and classification of the poems, the relationship of their respective text versions to earlier drafts or editions, and the precise aims and ambitions that Gruterus had for this project still await detailed investigation. In this article, only one facet of this set of questions will be examined in depth. In the second volume of his Delitiae C. poetarum Belgicorum, Gruterus fills around 200 pages with his own poems. An attempt will be made to interpret what this self-anthologization reveals about the genesis and impact of Gruterus’ Neo-Latin anthologies.
Die vier nach Nationen angelegten Delitiae-Sammlungen, die der Heidelberger Professor und Bibliothekar Janus Gruterus zwischen 1608 und 1614 in insgesamt fünfzehn Bänden herausgab, übertreffen bei weitem den Umfang früherer neulateinischer Anthologien. Die Selektionsprinzipien der einzelnen Stücke, die Anordnung und Klassifizierung der Gedichte, das Verhältnis ihrer jeweiligen Textfassung zu früheren Entwürfen oder Ausgaben, die genauen Ziele und Ambitionen, die Gruterus mit diesem Vorhaben hegte, harren aber noch einer eingehenden Untersuchung. In diesem Beitrag wird lediglich eine Facette dieses Fragenkomplexes vertieft. Im zweiten Band seiner Delitiae C. poetarum Belgicorum füllt Gruterus etwa 200 Seiten mit seinen eigenen Gedichten. Versucht wird zu deuten, was diese Selbstanthologisierung aussagt über die Entstehung und Wirkung von Gruters neulateinischen Anthologien.
All Time | Past 365 days | Past 30 Days | |
---|---|---|---|
Abstract Views | 267 | 267 | 22 |
Full Text Views | 6 | 6 | 1 |
PDF Views & Downloads | 13 | 13 | 0 |